Ramptoerisme

Na een goede vlucht met Swiss Air, waarin we voldoende chocolade voetballetjes aangeboden hebben gekregen om high van de suiker de vlucht door te komen, arriveren we vroeg in de middag in Kiev.

De eerste uitdaging is om lokale valuta te bemachtigen, want de geldautomaten geven geen geld maar wel bonnetjes met getallen en cyrillische letters en niemand spreekt Engels of doet ook maar zijn best om mij te woord te staan.

Na wat trial en error kom ik erachter dat de ene geldautomaat leeg is en de ander slechts het equivalent van maximal 60 euro verstrekt. Dat dan maar gepind hebbende, kunnen we op pad richting centrum.

Een handen en voeten deal voor een eerlijke taxiprijs is snel gedaan en zonder enig oponthoud bereiken we ons hotel, een prachtig overdadig art deco hotel, tot in de puntjes verzorgd en vol prachtige details van kastjes tot muren, tot kranen.

We besluiten de nieuwe wereld die Oekraine heet voor de volgende dag te bewaren en de gemiste nachtrust eerst goed te maken.

Als we wakker worden schijnt de zon uitbundig en proberen we onze weg te vinden in een stad die toch wel heel nieuw aanvoelt, omdat we letterlijk geen letter kunnen lezen.

Het is heerlijk rustig in de stad, niemand keurt ons een blik waardig (wat we - na de laatste tijd vooral in landen te hebben gereisd waar we continue werden aangesproken - als een zege beschouwen) en onze eerste indrukken zijn heel positief.

Kiev is een ruim opgezetten, niet dicht bevolkte stad, met deels saaie Sovjet cement blokken, maar ook veel pracht en praal in de vorm van paleizen en kerken.

De stad is heerlijk groen, met overal parken, bankjes en relaxte zitplekken. Altijd dichtbij zijn de mobiele cafe's: bestelauto's met een luxe koffie apparaat in de laadruimte (of soms tot café omgebouwde dubbeldekker bussen), die voor zo'n 40 cent koffie, espresso en cappuchino verkopen.

Ook is overal langs de straat hygienisch bereid, afwisselend en bizar goedkoop eten te koop.

Na een eerste mislukt voedselexperiment in het hotel (blind wat van de onleesbare kaart kiezen en rauw varkensvet voorgeschoteld krijgen), gaat onze voorkeur duidelijk uit naar de snacken-in-het-park leefstijl.

We bezoeken het gebied van en rondom Independence Square in het centrum, vol statige gebouwen. Echter momenteel volledig in de ban van de recente protesten en hoewel iedereen ontspannen rondbeweegt en er tijdens ons bezoek geen enkele sprake van onrust is, is Kiev nog altijd zichtbaar in de ban van de strijd met de Russen.
De stoepen zijn opgebroken en de tegels evenals autobanden zijn gebruikt om barricades op te bouwen. De legertanks staan paraat en in militair tenue geklede mensen bivakkeren dag en nacht in barakken rond het plein. Anti Putin leuzen, Ukraiense vlaggen en geimproviseerde gedenkplekken voor tijdens de protesten gevallen slachtoffers kleuren de straten.
Het is een vrij bizarre gewaarwording.

Om onze ramptoeristische activiteiten nog verder vorm te geven, begeven we ons met een tour richting Chernobyl, waar in 1986 de meest ernstige kernramp ooit plaats vond.

Onderweg worden we tussen neus en lippen door gewezen op alle luchtafweergeschut dat in de omliggende weiden opgesteld staat. Rusland wordt momenteel als een zeer actuele bedreigende vijand beschouwd in heel de Oekraine.

Tijdens de reis naar de exclusie zone worden we onderwezen over de ramp, die overigens voortkwam uit een onnodige en foutief uitgevoerde veiligheidscontrole.

We horen over het gebrek aan openheid vanuit de overheid tijdens de ramp, de veel te laat uitgevoerde evacuatie en het moeizaam tot stand komen van een zeer complex actieplan om een dreiging die heel Europa onbewoonbaar had kunnen maken te bezweren.

De straling van de smeulende magma was zo extreem sterk dat robots die ingezet werden om te pogen de situatie de baas te worden, binnen korte tijd sneuvelden. Dit betekende dat mensen op de onwaarschijnlijk radioactieve reactor aan het werk moesten om te pogen de veiligheid van de mensheid in Europa veilig te stellen. Vrijwilligers en dienstplichtigen werden in loden - zoveel mogelijk straling werende - harnassen van bijna 30 kg op het dak van de reactor aan het werk gezet om puin te ruimen en een straling werend schild rondom te reactor te bouwen. De straling waaraan zij hierbij werden bloot gesteld was zo heftig, dat zij niet langer dan 45 seconden op het dak konden blijven. Vele mensen zijn achteraf overigens ernstig ziek geworden.

In totaal werkten 600.000 mensen aan de opruim en ramp preventie werkzaamheden, die het land biljoenen hebben gekost.

De reactor bevat nu nog altijd smeulende magma met een halfwaardetijd van honderden jaren en het schild eromheen is hetgeen dat Europa nog altijd voor een ramp behoedt.

Het bezoeken van dit gebied en van de verlaten stad Prypiat, is opnieuw een bizar aandoende ervaring en een wat confronterende bewustwording van de kwetsbaarheid van ons bestaan.

Na een toch lichtelijk shockerende, maar ook waardevolle dag, genieten we weer extra van Kiev. We hebben het metrosysteem (het diepste van de wereld) inmiddels aardig onder de knie. Verder dwalen we veel rond, want straatnamen lezen is onmogelijk en mensen vallen ons niet lasting, maar zijn bepaald ook niet behulpzaam.

Taalbarriere lijkt hierbij een rol te spelen, maar de cultuur lijkt ook wel 'ieder voor zich, dus zoek het zelf maar uit'.
Ondanks de nooit meer dan robot-achtige interacties, zijn we erg enthousiast over ons bezoek aan Kiev.

Morgen vertrekken we vroeg met de trein naar Ivano-Frankivsk aan de voet van de Carpaten, waar we vrienden Yana en Albert gaan ontmoeten. Niet meer zelf puzzelen, maar lekker in de volgstand!