Up, close and personal

Vanuit Lalibela reizen we in twee dagen terug naar Addis. Het valt op dat de manier van leven met het landschap verandert. Aangezien men zich moet redden met wat de natuurlijke omgeving te bieden heeft, verandert per regio de structuur van de huizen, de beschikbare (voedings)producten en de wijze waarop men het land bewerkt.
Ezels maken plaats voor dromedarissen.

De laatste dagen begint Indarks temperamentvolle karakter een beetje TE bipolair aan te doen. Het ene moment is hij spraakzaam en zijn we Amhari aan het oefenen, het andere moment staat zijn gezicht op onweer en weigert hij te praten.
Los van het feit dat ik niet van dit soort spanning houd, is het extra frustrerend omdat hij op deze momenten een loden voet op het gaspedaal plant waardoor het lijkt of we in de 'Wacky races' verzeild zijn geraakt. Ondanks dat we Indark op zijn (rij)gedrag aanspreken, blijft hij op risicovolle wijze vierkante bochten nemen op smalle bergwegen met tegenliggers en slecht wegdek en scheurt hij met 100 km per uur door dorpen, waarbij hij mensen die loodzware lasten met zich mee sjouwen op agressieve wijze van de weg af dwingt.
Meerdere keren missen we op een haar na een tegenligger, twee keer raken we met een wiel van de weg en eindeloos veel keren worden we van-voor-naar-achter-van-links-naar-rechts de auto doorgeslingerd als we moeten uitwijken voor plotseling van richting veranderend vee. We zijn not amused.

Terug in Addis volgt een temperamentvolle discussie met Indark en zijn gelukkig wel Engels sprekende zakenpartner Micky. Indark blijkt gefrustreerd te zijn, omdat we hem elke dag zo'n 5 uur laten werken en we tussendoor geen rustdagen inlassen. Dit blijkt hij niet gewend te zijn? We bespeuren hier toch een (arbeids)mentaliteits verschil met Nederland..
Er wordt verhit in Amhari gediscussieerd. Gelukkig hebben wij onderling Spaans als troef. De mannen willen ons niet kwijt als klant en uiteindelijk wordt besloten de samenwerking over een aantal dagen voort te zetten, maar met onze voorwaarden en geen discussie over maximumsnelheid en rustdagen.
Micky en Indark benoemen dat wij als een broer en zus voor hen zijn.
Jaja.. toch echt een brother from another mother..

Blij met even wat tijd voor onszelf, vertrekken we met openbaar vervoer naar Harar, een oude stad zo groot als Delft. Harar wordt vanwege zijn ommuurde oude stadshart vol smalle steegjes ook wel met Fez in Marokko vergeleken.
Zodra we uit de bus stappen komen de mensen als vliegen op ons af. Dit blijft gedurende ons twee daagse bezoek continue het geval. Er zijn opvallend weinig (blanke) toeristen in Ethiopie en natuurlijk vallen we op. We kunnen geen seconde stilstaan, of we worden opdringerig benaderd door mensen van elk denkbare leeftijdscategorie. Men wil ons gidsen, vervoeren of de weg wijzen. Dit natuurlijk altijd tegen onrealistisch hoge betaling.
We huren uiteindelijk een welbespraakte jongen om ons te gidsen met als idee zo meer over de stad te weten te komen, wat geld in de lokale maatschappij te steken en hopelijk op die manier wat meer met rust gelaten te worden.
Dat laatste blijkt ijdele hoop. Faranji foto! Faranji money! You you you!! zijn zinnen die letterlijk non-stop op ons afgevuurd worden. Kindertjes vanaf de leeftijd dat ze net kunnen lopen trekken aan onze kleding en volwassen mensen springen zodra ze zien dat je een foto van iets gaat maken midden in het plaatje en eisen dan geld. Bij elke financiele transactie wordt minimaal 4 keer de gangbare prijs gevraagd en hoewel ik empathie voel voor mensen die het beduidend minder goed hebben dan ik, voelt de mentaliteit richting toeristen hier zo respectloos dat ik diep moet graven om die empathie ook enigszins te kunnen opbrengen. Harar is niet toeristvriendelijk.


Wat ons bezoek toch de moeite waard maakt, is dat we niet alleen up close en personal zijn met de mensen, maar ook met de hyena's die hier 's nachts door de stad rond struinen.
Lange tijd had de bevolking van Harar problemen met de hyena's, die hun vee verslonden. Op een zeker moment besloot men te pogen om vrede met de hyena's te sluiten, door ze op gezette tijden voedsel aan te bieden. Dit initatief had het beoogde effect: de hyena's hadden met hun gevulde magen geen reden meer om het vee te doden. Het voeden werd een traditie, die uiteindelijk ook een commerciele functie ging dienen. Voor een paar dollar kun je als toerist betrokken zijn bij het proces, door met een stok tussen je tanden waar vlees aan is gespiest de hyena diep in de ogen te kijken terwijl deze aan de andere kant van het stokje kauwt. Een indrukwekkende ervaring!

Uiteindelijk reizen we met de bus terug naar Addis. Voor de bussen geldt hetzelfde als voor gebouwen (hotels hebben vaak kapotte wc-brillen, afgebrokkelde tegels, verbogen leidingen, lekkende kranen (als er uberhaupt stromend water is) en stoffige, van ellende aan elkaar hangende meubels): aan onderhoud wordt niet gedaan. Alles hangt los, rammelt of is kapot.
Ik schrijf dit overigens niet om te klagen. Het plaatst frustraties uit mijn eigen dagelijks leven over dingen die niet werken in perspectief en doet me de westerse meer anticiperende lange termijn mentaliteit wel weer erg waarderen.
Ook de rijstijl van de buschauffeur lijkt uit een cartoon afkomstig. Op de eenbaanswegen (een baan voor elke rijrichting) proberen jeeps, minivans, vrachtwagens en bussen elkaar continue op agressieve wijze in te halen. Als de auto voor ons uitzwenkt om te proberen in te halen, zwenken wij daarachter vast wat verder uit om op onze beurt liefst al eerder een inhaalactie te starten. Op deze wijze ontstaat er een 3 tot 4 auto's brede waaier die de rijbaan van beide kanten en de berm vult. Het tegemoetkomende verkeer doet hetzelfde en dan geldt het concept van 'play chicken'. Wie het langste volhoudt om niet op de rem te stappen, wint de strijd om een spoedig vervolg van de reis. Er wordt heel wat acuut geremd en gezwenkt en machteloze deelnemer zijn aan dit soort verkeer is simpelweg tenenkrommend.
Gelukkig staat er tijdens een plasstop een priester bij de bus onder een kleurrijk geborduurde parasol, die met een groot kruis de uitstappende passagiers tegen gulle betaling zegent. Ik sla over en ga ervan uit dat de recente zegening van het merendeel van de passagiers ervoor gaat zorgen dat deze bus Addis veilig zal bereiken.

Terug in Addis vinden we na lang onderhandelen een taxichauffeur bereid om ons tegen een enigszins acceptabele prijs naar ons hotel te vervoeren. Als we binnen een minuut na vertrek heuvelop rijden, slaat de auto echter af en wil niet meer starten. De benzine blijkt tot op de druppel op te zijn. De enige oplossing die de chauffer voor deze situatie kan bedenken, is om een paar honderd meter achteruit de heuvel af een rotonde op te rijden, terwijl agressief toeterend verkeer ons van achteren tegemoet komt rijden.

We zijn het voor vandaag redelijk zat met het gemotoriseerde verkeer. Dus lopen we uiteindelijk door de in smog gehulde hoofdstad, met zijn onnavolgbare patroon van straten zonder straatnaam, alle conversatiepogingen negerend, naar ons hotel. Tijd om te zennen en een route uit te stippelen om onze verkenningstocht in zuidelijke richting te vervolgen.

Hoewel onze frustratie tolerantie soms flink op de proef wordt gesteld (wat overigens geheel overeenkomstig is met de verwachtingen die we vooraf van deze reis hadden), hebben we hier goede zin in!