Lost in Translation

Inmiddels zijn we na het kasteel van Matsumoto, de koopmanswoningen van Takayama, uren fietsen in het merengebied van een in de wolken gehulde Mt. Fuji, een bezoek aan het tempeloord Koyasan met de gigantische sprookjesachtige door duizenden lampjes verlichte begraafplaats en een dag in arbeidersstad Osaka, in Kyoto beland.
Een serie aan bestemmingen die zich lastig in een enkel verslag laat samenvatten.

Het lijkt erop of deste verder Tokyo achter ons ligt, hoe meer het Fawlty-towers-gehalte van onze interactie met de wereld om ons heen toeneemt.
Bij het bezoeken van de tempel in Nara worden we gestalkt door de 1200 tamme herten die tegen onze benen koppen en aan onze kleding knagen in de hoop gevoerd te worden en lijken wij als westerse bezoekers loslopend wild voor de vele school kindertjes die graag Engels willen oefenen en met ons op de foto willen. Alles moet wel volgens script, want als je een vraag terug stelt ontstaat er onherstelbare verwarring.

Het orienteren is inmiddels beduidend complexer. Waar Tokyo nog makkelijk te navigeren was, zijn we het spoor sinds ongeveer een week toenemend bijster. Het openbaar vervoer netwerk in de provincie kansai is beduidend ingewikkelder dan in Tokyo en de Alpen, mensen spreken zo mogelijk nog minder Engels en plattegronden zijn vaak alleen in Japanse tekens beschikbaar. In het immens grote trein/bus/metrostation/cq shopping mall van Osaka zijn we anderhalf uur bezig om het kluisje met daarin onze rugzakken terug te vinden. En dan moeten we nog beginnen uit te zoeken hoe in Kyoto te komen.

Osaka blijkt overigens wel het bezoeken waard. Het is een 2,5 miljoen inwoners tellende arbeidersstad waar beleefdheid iets minder hoog in het vaandel staat en alles wat rommeliger en hectischer is. Het voelt voor ons wat meer als de 'echte wereld' en elke hoek die we om slaan leidt ons naar een spektakel van tacky verlichting, uit gevels stekende plastic kreeften en nepsushi's, immens grote pachinko (game)halls, een overdaad aan eetgelegenheden en natuurlijk overal vending machines die in Japan tot mijn immense vreugde niet alleen koude dranken maar ook blikjes hete koffie uitspuwen.

De openbaar vervoer queeste houdt ons ook behoorlijk bezig in Kyoto, waar de bewegwijzering in stations onwaarschijnlijk onduidelijk is, een gemiddeld station 24 uitgangen heeft en de informatie beambten alleen Japans spreken en in paniek raken als je iets vraagt. De weg vinden houdt in: met wijzen, schrijven en tekenen op elke splitsing (ongeveer elke minuut ) de weg vragen.

Als Japanners al wat Engels spreken, dan is het vaak zonder grammaticaal begrip en volgens ingestudeerde vaste zinnetjes zoals de eerste woorden die je leert tijdens een Franse/Duitse/Spaanse/vul-zelf-een-taal-in les: Hello (hier uitgesproken als heWWoooo), how are you, what is your name, where are you from, left, right, thank you, goodbye. Zodra je afwijkt van deze woorden, loopt de conversatie spaak en ontstaan er rare spraakverwarringen. Daarnaast kunnen we de Japanse uitspraak van Engelse woorden niet altijd goed begrijpen.

Vraag: where Gion? (De zin 'how do we get to' wordt niet begrepen)
Respons: (na minutenlang denken) gebarend wat de richting is, met vingers tonend hoeveel blokken, "weft" bastanj.
Vraag: you mean left?
Respons: mean? (In peinzen verzonken) mean..........mean? No understand..
Vraag versimpeld herhalend en nu wijzend: left?
Respons: HAI (ja)! Weft! Bastanj!
Vraag: (na zoeken op kaart naar een plaats die bastanj heet). Bastanj where?
Respons: (na uitgebreid draaien en bestuderen van de kaart en wijzend naar 'busstation'). HAI! Here! Bastanj! There ask!

Maar de aanhouder wint, geduld is een schone zaak en onderweg is er altijd wel iets te zien. Om ons heen kijkend zien we veel stijlvol geklede mensen. Japanners maken op creatieve wijze werk van hun outfits, zowel mannen als vrouwen. Met vaak zorgvuldige haardracht, vrouwen vaak lange kousen en hoge hakken en het dragen van een bijpassende hoed of muts is een must. Maffe combinaties mogen en benen zijn er om geshowd te worden, terwijl de vorm van de billen eigenlijk altijd verborgen blijft. In Kyoto zien we geisha's, kimono's en natuurlijk de typische sokken in houten plateau slippers. Het (mode) straatbeeld in Japan is inspirerend.

We zullen nog een dag in Kyoto blijven en dan met een tussenstop bij het kasteel van Himeji onze weg banen naar Hiroshima, waar onder meer een bezoek aan het peace museum en een tour door de Mazda fabriek op de agenda staan.