Backtracking Mexico

Ik realiseer me dat het inmiddels bijna drie weken geleden is dat ik voor het laatst een update schreef. De afgelopen tijd is rustig geweest, maar terug redenerend toch intensiever dan ik in de gaten had. Nu dus een overmatig lang verhaal, want kort en bondig is nog altijd niet mijn specialiteit.

In Guatemala doen we een paar laatste bestemmingen aan. Hoewel de afstanden klein zijn, zijn de wegen slecht begaanbaar en kost een tocht van zo’n 200 kilometer al snel 12 uur reistijd. Na een helse hobbeldag in een volgestouwd busje arriveren we in Semuc Champey. Gelegen in een prachtig groene, jungle-achtige omgeving met beroemde gekleurde waterterrassen die terecht de hele wereld overgestuurd worden in de vorm van postkaarten.
In het nabij gelegen Lanquín bezoeken we in de vroege avond grotten, waar met zonsondergang duizenden vleermuizen gelijktijdig hun uittocht maken en je dus letterlijk om de oren vliegen.

Hoewel Semuc Champey om deze redenen een topbestemming is, zijn de accommodaties zeer basic, is het zo vochtig dat we ons kapot zweten, maar zijn we genoodzaakt al onze kleding aan te houden, ook ’s nachts, omdat de muggen ons om de oren vliegen.
Tel daarbij op dat de mensen die ons omringen veelal van het kaliber geitenwollensokdragende-zieltjeswinnende- wereldverbeteraar zijn en er is voldoende reden om snel weer weg te willen.

We reizen naar Cobán, waar we van plan zijn een paar dagen door te brengen, maar op verschillende plekken door net beroofde mensen gewaarschuwd worden de straat niet in te lopen omdat er iemand met een mes rond paradeert en we het stadspark alleen kunnen betreden onder begeleiding van een parkwacht met een grote machete omdat er zoveel onrust plaatsvindt. Cobán blijkt dus geen plek om dagen rond te dwalen.

Na wat wikken en wegen besluiten we onze laatste dagen voor vertrek naar Mexico door te brengen in pittoresk maar saai werelderfgoed Antigua, waar we inmiddels blindelings de weg weten en een paar rustige dagen volmaken met lekker koken, naar de sportschool gaan en Spaanse les - wat me een frustrerende worsteling met de verschillende vormen van de verleden tijd oplevert.

Op donderdag vertrekt onze vlucht van Guatemala stad naar Mexico City, waar we in het donker invliegen. Aaah-belevingen heb je soms wanneer je ze het minst verwacht. De landing in Mexico City is spectaculair. Vanuit de lucht kijk je neer op de onmetelijk grote stad, met overal lampjes en helder verlichte slierten van rode lichtjes veroorzaakt door de hoofdwegen vol verkeer dat vast staat in de avondspits. Misschien niet prettig als je er midden in zit, maar vanuit de lucht is het net alsof je een gigantische kerstboom invliegt. Adembenemend mooi.

Terug in Mexico stad (inmiddels het derde bezoek hier), vinden we zonder enige moeite de weg naar het ons vertrouwde hotel Isabel waar men inmiddels een vaste kamer voor ons vrijhoudt. Het voelt dus een beetje als thuiskomen. De drukke metro is nog steeds een hoofdpijn exercitie, structureel tjokvol met oververhitte mensen die als haringen in een ton niet anders kunnen dan lijdzaam afwachten tot de bestemming bereikt is en de worsteling om de metro uit te komen - terwijl tientallen mensen zich al naar binnen proberen te wurmen - kan starten. Tel daarbij de mensen op die zich ook nog in de treinen weten te werken om hun muziek te verkopen die loeihard uit speciaal daarvoor gemaakte rugzakken schalt en je waant je in een nachtmerrie.
Maar… het is een ultiem goedkope en effectieve manier van vervoer. Voor zo’n 15 cent reis je van de ene kant van de stad naar de andere en het is zonder meer sneller dan bovengronds reizen.

Hoewel Mexico City vertrouwd is, is de stad zo groot dat je tijdens elke wandeling nieuwe dingen ontdekt. Het centrum is verdeeld in blokken met winkels die allemaal hetzelfde verkopen. Een blok bestaande uit straten met alleen maar audio-apparatuur, een blok straten met stalen kluizen, een blok met suikerspin bruidsjurken, een blok met boekhandels en papelaria’s, een blok met koffers en tassen, noem maar op. En eten overal.
Met kinderlijke vreugde keren we terug naar de Oxxo winkels, waar je simpele maaltijden kunt kopen en terplekke kunt opwarmen in een magnetron. Ideaal als je geen mogelijkheid hebt om te koken en niet uit eten wilt. Maar ook uit eten is spotgoedkoop, al is het wel kritisch beoordelen waar om geen voedselvergiftiging te riskeren. Inmiddels weten we de beste pastelaria (banketbakkerij met een onwaarschijnlijke variëteit aan cakes en koeken waarvoor je gemiddeld genomen 25 cent betaalt) en een restaurantje waar de tortas de pastor (brood, vlees van een spit, kaas en heerlijke kruiden) onmogelijk kunnen vervelen.

De simpele hotelkamer is voorzien van draadloos internet en een tv en rondom de zócalo (het centrale plein) is altijd wat te doen. Ik zou hier makkelijk 10 dagen kunnen doorbrengen zonder behoefte te voelen ergens anders heen te gaan.

Maar we zijn terug in Mexico met een drietal projecten: het bezoeken van volcán Paricutín, het bijwonen van het afsluitende concert van de Pearl Jam tour en het bezoeken van een reservaat waar miljoenen vlinders overwinteren. Geen tijd om te lanterfanten dus.

We reizen naar Uruapan, de uitvalsbasis voor de tocht naar de vulkaan. De stad is oké, maar weinig bijzonder. De meest interessante ervaring hier is dat we aan de praat raken met lokale bevolking en wat meer zicht krijgen op hun bestaan en de drugs- en migratieproblematiek in Mexico. Wellicht speelt Jasons volgetatoeerde verschijning hierin een rol, maar mensen neigen hem/ons veel te vertellen over misdaad/criminaliteit en het overtreden van de wetten. Via een supermarktmedewerker komen we te weten dat mensen hier veelal zo’n 100 pesos per dag verdienen. Dat is omgerekend zo’n 5 en een halve euro per dag om van te bestaan – voor een hele familie. Hoewel Mexico goedkoop is, is dat bij lange na niet genoeg.

Mexico is momenteel veel in het nieuws vanwege drugsgerelateerd geweld. In Ciudad Juarez (de grens met de VS) sterven meer dan 20 mensen per dag een gewelddadige dood als gevolg van deze praktijken. De kustplaats Veracruz is momenteel continue het decor van veel onrust en ook Uruapan heeft een slechte naam. Deze berichtgevingen worden zonder meer bevestigd door de – zeer vriendelijke - mensen met wie we spreken. Zo tonen ons tatoeages met nummers, die symbool staan voor de gangs waarbij ze betrokken zijn. Vertellen over smokkelavonturen, tijd die in de gevangenis is doorgebracht, spooktaxi’s die rondrijden en geen mensen maar drugs vervoeren en recente onrusten in de stad. Maar ook vertellen ze dat dit bestaan niet als een keuze voelt, maar de enige manier is om te overleven in een dog-eat-dog world.
Het doet weer eens beseffen dat er twee kanten zijn aan een verhaal en goed of fout niet zo zwart-wit te definiëren is.
Voor wie geïnteresseerd is in de verhalen over gangs en een beeld wil vormen van Belize City zoals wij het hebben gezien, el Salvador en Ciudad Juarez: zie de documentaires van Ross Kemp.

Ik besef dat deze verhalen mogelijk zorgwekkend klinken. Toch vormt onze enige confrontatie met deze beschreven realiteit de gesprekken die we voeren. Gangs en kartels hebben geen interesse in toeristen en in Mexico krijgen we overal bevestigd dat er als niet-betrokkenen geen enkele reden is om ons onveilig te voelen.

Vanuit Uruapan bezoeken we vulkaan Paricutín. De reden van dit bezoek is dat op internet een lijstje te vinden is met 30 dingen die je gedaan moet hebben in dit leven. De vulkaan wordt genoemd als één van deze dingen en staat bekend als één van de natuurlijke wereldwonderen. Wellicht heeft dit betrekking op de ontstaansgeschiedenis. In 1943 (vrij kort geleden dus) voelde een boer terwijl hij op zijn land aan het werk was de grond trillen en plotseling kwam er een berg uit de grond op rijzen. De bevolking had voldoende tijd om te vluchten, maar in de decennia die volgden groeide de vulkaan uit tot een machtig ding van zo’n 3000 meter hoogte.
Op papier heel interessant, maar in de praktijk (hier spreekt misschien de verwende reizigster die niet snel genoeg onder de indruk is) een vermoeiende wandeling over een gevoelsmatig oneindig ver uitstrekkend lavaveld, een meedogenloze tocht om een steile puinhelling op te komen met als resultaat een grauwe, kale krater. Wat mij betreft geen aanrader.

Wel verassend zijn het nabije volledig met lava bedekte dorp, waar de kerktoren nog uit het zwarte puin steekt en het kleine stadje Angahuan dat zo wildwest is dat er meer paarden dan auto’s zijn, de mannen al vroeg in de middag sterk onder de invloed van goedkope tequilla laveloos tegen hun huizen hangen, de vrouwen ondanks de armoede en de zanderige straten contrasterend kleurrijke met goud en zilver afgezette jurken en hakken dragen en het voelt alsof je terug bent in de tijd.

Terug naar Mexico City voor het concert van Pearl Jam. Mijn eerste grote muzikale liefde. Het afsluitende concert van hun tour in verband met hun 20 jarige bestaan. Na het kijken van de documentaire ‘Pearl Jam Twenty’ is mijn jeugdsentiment volledig aangewakkerd. Maar het concert verdient geen lange recensie. Misschien moet de band maar stoppen bij twintig. Het geluid is zo slecht dat het lijkt of er geen soundcheck is gedaan, de setlist is om te huilen en de performance minder dan matig.
Een hoofdstuk dat ik voor mezelf af kan sluiten, ik houd het vanaf nu bij sentiment en met cd-muziek mijmeren over het verleden en hoe goed het leven was toen ik 14 was!
Toch.. een leuke ervaring, want de Mexicanen vieren feest en live muziek blijft live muziek. Dit is één van de dingen die ik het meeste mis wanneer ik weg ben.

Opnieuw verlaten we de stad. Ditmaal
richting Zitácuaro, een stadje 2 uur ten westen van Mexico City. De stad is verassend leuk. Opnieuw geen toerist te bekennen. We bezoeken Cerro Pelón, om de vlindermigratie te bezoeken. Het is nog wat vroeg in het jaar, wat betekent dat we tot flinke hoogte moeten stijgen om de fladderaars te bewonderen. Dit betekent een lange, zware klim tot boven de 3000 meter.
Hoewel we onze wandeltocht in de zon beginnen, begint het als we de top zo’n 3 uur later bereiken te regenen. Vette pech voor ons, want de vlinders bewegen alleen maar bij zon en warmte. Resultaat: duizenden vlinders, koukleumend opeengepakt in een boom en geen actie te bespeuren.
Dit bezoek had met wat meer geluk ongetwijfeld heel veel indrukwekkender kunnen zijn, maar toch.. al deze vlinders bij elkaar is toch wel een interessant gegeven.
We wachten nog wat af in Zitácuaro in de hoop op beter weer en een herkansing, maar de weergoden zijn ons niet gunstig gezind en sturen een koudefront onze kant op. Het hoofdstuk vlinders sluiten we dus af en in plaats daarvan bezoeken we de stad Morelia om nog net één plek meer in Mexico gezien te hebben voordat we definitief vertrekken.

Dit blijkt een goede keuze. Morelia is een Europees aandoende studentenstad met prachtige kerken en pleinen, die in de avonduren sprookjesachtig verlicht zijn. Ook een prachtig verlicht viaduct, avondmarkten met oneindig veel eetkraampjes en een hele fijne sfeer. Zonder twijfel de mooiste stad die we de afgelopen 3 maanden gezien hebben.

Nog één dag in het geliefde Mexico City. Het is inmiddels 3 maanden na onze eerste aankomst in Mexico en het begint winter te worden. De mensen lopen bibberend door de straten, mutsen op, sjaals om, handschoenen aan, warme dranken sippend, terwijl de kerstdecoratie overal wordt aangebracht. Het voelt een beetje alsof ik in een kerstfilm terecht ben gekomen.

Hoewel geen van de motieven om terug te keren naar Mexico uiteindelijk een hoogtepunt is gebleken, waren het 10 bijzonder fijne dagen en voelt het bezoek aan Mexico nu meer compleet. Met lichte tegenzin vertrek ik dit keer voor goed uit Mexico stad.

Momenteel ben ik terug in Antigua voor regelzaken, was doen, veel hete drankjes drinken om een verkoudheid te bestrijden en wat zaken regelen voor de komende weken.

Morgen per bus richting el Salvador. Eerste bestemming: de hoofdstad, San Salvador. Hier heb ik contact gelegd met een Duitse vrouw bij wie we waardevolle spullen kunnen achterlaten. En daarna.. een nieuw land, dus een nieuwe ronde van verkennen en verwonderen!

Liefs en een fijne sinterklaasavond. Eet wat taai taai namens mij ;)